❇️نوکتوریا (Nocturia) به وضعیتی گفته می‌شود که فرد دو بار یا بیشتر در طول شب برای دفع ادرار از خواب بیدار می‌شود. این مشکل در سالمندان شایع است و می‌تواند بر کیفیت خواب، عملکرد روزانه و سلامت کلی تأثیر منفی بگذارد.
❇️عوارض نوکتوریا در سالمندان:
– افزایش خطر زمین خوردن به دلیل بیدار شدن‌های مکرر در شب
– خواب‌آلودگی در طول روز و کاهش تمرکز
– کاهش کیفیت زندگی و احساس خستگی مداوم
❇️علل نوکتوریا:
– پرکاری کلیه در شب (نوکتورنال پُلی‌اوری) → تولید بیش از حد ادرار در طول شب
– کاهش ظرفیت مثانه → مثانه نمی‌تواند حجم زیادی از ادرار را نگه دارد
– ترکیب هر دو عامل
❇️آیا سالمندان به دلیل نوکتوریا کمتر آب می‌نوشند؟
برخلاف تصور رایج، سالمندان مبتلا به نوکتوریا معمولاً میزان مصرف مایعات خود را کاهش نمی‌دهند. با این حال، سطح آب بدن آن‌ها اغلب کمتر از حد توصیه‌شده است.
روش‌های مدیریت نوکتوریا:
✅ تغییر سبک زندگی و رفتار:
– تنظیم زمان نوشیدن مایعات (افزایش مصرف در روز و کاهش در ساعات نزدیک خواب)
– کاهش مصرف کافئین و الکل
– استفاده از توالت قبل از خواب
✅ درمان دارویی برای کاهش تولید ادرار در شب و کاهش فعالیت بیش از حد مثانه با تجویز پزشک امکان پذیر است.
اما
با توجه به حساسیت سالمندان به عوارض دارویی، مدیریت رفتاری و تغییر سبک زندگی** معمولاً به‌عنوان اولین خط درمان
❇️ راهکارهایی برای کاهش این مشکل:
✅ تقسیم مصرف مایعات در طول روز: سالمندان بهتر است آب و مایعات را در ساعات صبح و بعدازظهر بیشتر مصرف کنند و در ساعات نزدیک خواب میزان آن را کاهش دهند.
✅ انتخاب نوشیدنی‌های مناسب: مصرف سوپ، آب‌میوه‌های طبیعی، دمنوش‌های ملایم و میوه‌های آبدار می‌تواند به دریافت مایعات کافی کمک کند.
✅ بهبود شرایط خواب و استفاده از توالت قبل از خواب: مراجعه به توالت قبل از خواب و استفاده از چراغ خواب کم‌نور می‌تواند به کاهش نگرانی از بیدار شدن‌های مکرر کمک کند.
✅ مشورت با پزشک درباره داروها: برخی داروها، مانند دیورتیک‌ها (ادرارآورها)، می‌توانند تکرر ادرار را افزایش دهند. تنظیم زمان مصرف آن‌ها با مشورت پزشک می‌تواند تأثیر مثبتی داشته باشد. توصیه می‌شود.